Eigenlijk is er altijd wel sprake van rouw. Jij neemt niet alleen afscheid van de persoon van wie je hield of waar je misschien nog steeds van houdt. Maar je neemt ook afscheid van het leven dat jullie samen deelden. Misschien ook wel van gezamenlijke vrienden en familie. Hoe dan ook, het verandert je leven en kan allerlei emoties met zich meebrengen: boosheid, verdriet, machteloosheid, apathie of juist opluchting. Welke emoties en de heftigheid daarvan is natuurlijk voor iedereen verschillend. Maar iedereen heeft wel tijd nodig om een scheiding en de daarbij behorende emoties te verwerken. Dit is ook nodig om weer verder te kunnen met je leven.
Psychiater Elisabeth Kübbler-Ross ontwikkelde het volgende model voor rouwprocessen:
Toch verloopt het verwerkingsproces bij rouw niet altijd in een vaste volgorde. Het is niet altijd van shock naar verdoofdheid, ontkenning en zo verder “omlaag” met de fase van apathie als uiteindelijk dieptepunt. En dat je daarna alles zich in een positieve lijn “omhoog” gaat, van berusting en acceptatie naar loslaten en het maken van nieuwe plannen. Het verloopt veel grilliger en onvoorspelbaarder dan dat. Je kan een periode heel verdrietig zijn en dan ben je opeens weer woedend. Zo zal je een aantal malen op en neer gaan tussen de verschillende fases, maar dat zal met de tijd wel verminderen. Maar toch kan je zelfs na lange tijd ineens weer de boosheid of het verdriet voelen van de eerste fase. Dit is heel normaal.
Er zitten een aantal duidelijke overeenkomsten tussen het verwerken van een scheiding en het rouwproces na het overlijden van een geliefde. Maar er zijn zeker verschillen. Het grootste verschil is wel dat degene om wie je rouwt nog leeft. Als iemand overleden is zal deze nooit meer terug komen, maar bij een scheiding kan je de hoop nog wel hebben. Zeker als jij degene bent die verlaten is. Dit kan het rouwproces extra ingewikkeld maken. Een ander belangrijk verschil is dat bij overlijden dit (meestal) niet expres gebeurd. Maar bij een scheiding koos de ander er voor om jou te verlaten. Dit maakt het allemaal heel erg ingewikkeld.
Wat kan ik voor jou betekenen?
- Een luisterend oor bieden.
- Coachen van het verwerkingsproces.